İşte Mehmet Acet’in “Ekonomide madalyonun öbür yüzü” başlıklı yazısının tamamı:
2021 yılının son aylarında tırmanışa geçen enflasyon ve hayat pahalılığı, 2022 ortasında da iktisadın bir numaralı sorunu olarak karşımızda duruyor.
Enflasyon dışında, kur atakları ve CDS priminin artması nedeniyle borçlanma maliyetlerinin yükselmesini de, ikinci ve üçüncü sıradaki önemli meseleler olarak nitelendirmek mümkün.
Burası bu türlü lakin iktisada salt bu çerçeveden bakarak “kriz tellallığı yapmak” hiçbir şey değilse bile, Türkiye iktisadının büyüme ve dün açıklanan 5 aylık bütçe performansına haksızlık manasına gelir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, her ayın ortasında o aya ilişkin bütçe gerçekleşmelerini kamuoyuna duyuruyor.
Dün, Bakan Nurettin Nebati, mayıs ayı ve 2022’nin birinci 5 aylık devrine dair hoş haberler verdi.
Aktaralım:
“2022 yılı Mayıs ayında 144 milyar lira bütçe fazlası, 161,9 milyar lira faiz dışı fazla verilmiştir. Böylelikle, yılın birinci 5 aylık devrinde toplam bütçe fazlası 124,6 milyar liraya, faiz dışı fazla ise 246,5 milyar liraya ulaşmıştır.”
EKONOMİ BÜYÜDÜKÇE BÜTÇE PERFORMANSI GÜÇLENİYOR
Bakanlığın internet sitesinde dün yayınlanan datalar üzerinden kimi sayılar daha verelim ki, Türkiye iktisadının kapasitesine dair bilgilerimizi güncellemiş olalım.
- 2022 yılı bütçe gelirleri için 1 trilyon 472 milyar 583 milyon lira gelir elde edilmesi öngörülürken, birinci 5 ay içerisinde, 1 trilyon 84 milyar 391 milyon liralık bir düzey yakalanmış durumda.
- Buna karşılık 2022 bütçesinde 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira sarfiyat öngörülürken, birinci beş ayın sonunda 959 milyar 773 milyon liralık bir masraf sayısı karşımıza çıktı.
- 2022 yılı için oran olarak yüzde 3,5, sayı olarak 278 milyar 374 milyon liralık bütçe açığı öngörülürken, 5 ayın sonunda açık şöyle dursun, 124 milyar 618 milyon liralık ‘bütçe fazlası’ oluşmuş durumda.
Bu sayıları bu halde aktarmanın şöyle bir değeri daha var:
Muhalefet etrafları son haftalarda, kur muhafazalı mevduatın bütçeye olan yükünü anlatırken 150 milyar üzere bir sayıdan kelam ediyor.
(Dün UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener, 200 milyarı bulacak dedi)
KKM’nin bütçeye maliyeti elbette ciddiyetle takip gerektiren bir bahis fakat, üstte aktardığım sayıların büyüklüğüne bakıldığında, 150 milyar liranın Hazine’nin takriben 15 günlük gelirine tekabül ettiği, bunun da finanse edilemeyecek bir düzeyde olmadığı görülüyor.
(Mayıs ayı geliri: 317 milyar 753 milyon lira)
Kaldı ki, aralık ayında KKM uygulaması yerine faiz artırılarak doların düşürülmesi kararı alınsaydı, bu, hem devam eden ekonomik canlılığı sekteye uğratabilir, hem de faiz yükünü daha fazla artırabilirdi.
BÜTÇEDEN GELEN YÜZ GÜLDÜRÜCÜ HABERLER BÜYÜME PERFORMANSIYLA İLGİLİ
Bütçe performansında yakalanan bu hoş ivmenin gerisinde hiç kuşkusuz, hükümetin büyüme odaklı bir iktisat programı yürütme kararlılığı var.
Dünya ile karşılaştırdığımızda, enflasyonda negatif fakat büyümede müspet halde ayrışıyoruz.
2021 yılını çift hanenin üstünde büyüyen yalnızca birkaç ülkeden biri olduk.
2022 yılının birinci çeyreğinde yakalanan 7,3 oranında büyüme ile de Avrupa üçüncüsü, dünya altıncısı olduk.
Büyüme kompozisyonuna bakıldığında da, elde edilen bu sonucun çabucak hemen yarısının dış talep yani ihracat katkısıyla olması (yüzde 47), kaliteli bir büyüme performansının sergilendiği manasına geliyor.
ERDOĞAN: İSTİHDAMDA TARİHİN EN YÜKSEK DÜZEYİNE ULAŞTIK
Büyüme demek pastanın büyümesi demek.
Pastanın büyümesi demek, işsizliğini düşmesi, istihdamın kuvvetlenmesi demek.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AK Parti küme toplantısında, son derece değerli bulduğum şöyle bir açıklama yaptı:
“Dünyanın içinden geçtiği süreçte insanlarımızın karşılaşabileceği en büyük sorunun işsiz kalmak, meskenine aş götürememek olduğuna inanıyoruz. Bugün Türkiye istihdamda 30,4 milyon ile tarihinin en yüksek düzeyine ulaşmıştır.”
Erdoğan’ın bu kelamlarının ardını şu datalar dolduruyor:
Yüksek büyüme performansı sayesinde Nisan 2020’den, Nisan 2022’ye kadar 5 milyon yeni istihdam sağlandı.
3 yıl evvel yüzde 15’ler düzeyini zorlayan işsizlik, yüzde 11,2’ye geriledi.
SIRA SABİT VE DAR GELİRLİLERİ ENFLASYONA KARŞI MUHAFAZAYA GELDİ
Enflasyon ortamında bu sayılar, satın alma gücü düşen sabit ve dar gelirli geniş kitleler için heyecan verici olmayabilir.
Ancak unutulmamalı ki, bu kesitlerin enflasyona karşı kollanması bütçede oluşan imkanlarla mümkün olabilir.
Bu imkân oluştu ki, evvelki gün Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, bunun rahatlığıyla şu açıklamayı yaptı:
“Önümüzde Temmuz devri var. Temmuz ayında bütün çalışanların yüzünü güldürecek bir düzenlemeyi de Türkiye gerçekleştirecek durumdadır.”
