Çalıştığı işyerinden avans talebinde bulunan personel, ‘hayır’ yanıtı alınca istifa etti. Haklarını alamayınca İş Mahkemesi’nin yolunu tutan emekçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacaklarının tahsilini talep etti.
Davalı işveren davanın reddini istedi. Mahkeme; ispatlar ve uzman raporuna dayanılarak ihbar tazminatı talebinin reddine, kıdem tazminatı talebinin kabulüne karar verdi. Kararı hem davacı hem de davalı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Daire, avans tartışmalarına yeni bir boyut kazandırdı.
HER İSTEDİĞİNDE AVANS ALAMAZ
Kararda şöyle denildi: “Davacının avans talebi karşılanmayınca iş akdini feshettiği anlaşılmakta olup mahkemenin buna ait kabulü yerindedir. Mahkemece patronun geçerli bir neden göstermeden davacının avans talebini karşılamaması davacı bakımından haklı fesih nedeni kabul edilerek kıdem tazminatı talebi karar altına alınmıştır. Lakin 4857 sayılı İş Kanunu’nun çalışanın haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenleyen 24. unsurunda patronun personele avans vermemesi halinde bir sebep bulunmamaktadır. Taraflar ortasında patronun davacıya her istediğinde avans vereceğine yönelik bir mukavele de mevcut değildir. Bu nedenlerle emekçi tarafından yapılan fesih haklı nedene dayanmadığından kıdem tazminatı talebinin reddi yerine yasal olmayan münasebet ile kabulü kusurludur. Mahkeme kararının bozulmasına oy birliği ile karar verildi.”
YARGITAY’DAN HAFTALIK MÜSAADE KARARI
Öte yandan özel bir şirkette çalışan personel, işten çıkarılınca İş Mahkemesi’nin yolunu tuttu. Davacı personel, davalı şirkete ilişkin yurtiçi ve yurtdışı projelerinde çalıştığını, haftanın yedi günü 08.00-22.00/23.00 saatleri ortası ve dini bayramların birinci günü hariç tüm genel tatillerde çalıştığını, davalı işverence iş mukavelesinin haksız olarak feshedilmesine karşın personellik haklarının ödenmediğini belirterek bir kısım personellik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etti.
İTİRAZI REDDETTİ
Davalı şirket avukatı ise davacının şirketin farklı inşaat projelerinde misyon aldığını, projelerin tamamlanması ile iş kontratının de sona erdiğini, brüt fiyat hesaplamasında yurt dışında çalışan emekçi olduğu dikkate alınması gerektiğini, emsal fiyat araştırmasına gerek olmadığını öne sürdü. İş kontratında fiyatının belirlendiğini, buna nazaran bordrolar düzenlendiği ve banka kanalıyla ödemelerin yapıldığını, bordro ve banka kayıtları birbirini teyit ettiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etti. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne hükmetti. Kararı davalı şirket istinafa götürdü. Bölge Adliye Mahkemesi, itirazı reddetti. Davalı şirket kararı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
YARGITAY EMSAL BİR KARAR İMZA ATTI
Emsal nitelikte bir karara imza atan Yüksek Mahkeme, haftalık müsaadenin bölünmesi halinde kullanılmamış sayılacağına dikkat çekti.
Yüksek Mahkeme; haftalık müsaadenin 24 saatten az olamayacağına, bölünemeyeceğine ve biriktirip müsaadeyle telafi edilemeyeceğine hükmetti. Kararda; haftalık tatilin bölünmesi halinde hiç kullandırılmamış sayılacağı belirtildi.
Kararda şu tabirlere yer verildi: “4857 sayılı İş Kanununun 46’ncı unsurunda, personelin tatil gününden evvel iş günlerinde çalışmış olması şartıyla, yedi günlük vakit dilimi içinde yirmi dört saat dinlenme hakkının bulunduğu belirtilmiş, personelin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın bir günlük fiyata hak kazanacağı da 46’ncı hususun ikinci fıkrasında karar altına alınmıştır. Hafta tatili müsaadesi kesintisiz en az yirmi dört saattir. Bunun altında bir müddet haftalık müsaade verilmesi durumunda, tarzına uygun formda hafta tatili müsaadesi kullandığından kelam edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna nazaran hafta tatilinin yirmi dört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır. Somut olayda, Birinci Derece Mahkemesince karara temel alınan uzman raporunda davacının haftanın yedi günü çalıştığı kabul edilerek hafta tatili alacağı hesaplanmıştır. Davacı şahitleri haftada bir gün Pazar günleri tatil günleri olduğunu, lakin işin durumuna nazaran hafta tatilinde de çalıştıklarını beyan etmişlerdir. Evrak çerçevesinde davacının hafta tatili çalışma argümanına ait olarak şahit beyanı dışında yazılı evrak bulunmamaktadır. Evraktaki mevcut kanıt durumuna nazaran, davacı şahit beyanlarının ispata elverişli açık ve net olmadığı dikkate alındığında hafta tatili çalışması tezinin ispatlanamadığı anlaşılmakla, davacının hafta tatili alacağı talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü yanlışlı olup, bozmayı gerektirmiştir.”
