İsrail’de koalisyon hükumeti ortaklarından Başbakan Bennett ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid dün Meclisi feshederek erken Escort Doğanbey seçime gitme kararı aldıklarını açıkladı
Kararın gelecek haftaki oturumlarda Meclis tarafından onaylanmasının akabinde İsrail yaklaşık 3 5 yıl içinde beşinci sefer genel seçime gitmiş olacak
Koalisyon ortaklarının mutabakatına nazaran erken Doğanbey escort seçime kadar Dışişleri Bakanı Lapid süreksiz başbakan olacak
İsrail Başbakanı Bennett dün akşam saatlerindeki açıklamasında Meclisin feshedilmesi kararını haziran ayında yerleşimci yasası nın müddetinin dolması ve kelam konusu maddeyi Meclisten Doğanbey escort Bayan geçirmekte başarısız olunması nedeniyle ülkenin anayasal kaosa girmesini engellemek hedefiyle aldıklarını belirtti
Bir ekip hukuksal görüşmeler yaptığını kaydeden Bennett 10 gün içerisinde Meclisin feshedilmemesi durumunun İsrail’in güvenliğine önemli formda ziyan vereceğini anladığını aktardı
YASA BATI ŞERİA’DAKİ YAHUDİ YERLEŞİMCİLERE AYRICALIK SAĞLIYOR
Söz konusu yerleşimci yasası işgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan İsrailli yerleşimcilerin tıpkı bölgedeki Filistinlilerin bilakis İsrail askeri mahkemeleri yerine sivil mahkemelerde yargılanması toplumsal güvenlik sisteminden faydalanması üzere ayrıcalıkları sağlayan inanılmaz halin nizamlı olarak 5 yılda bir uzatılmasını öngörüyor
Batı Şeria’daki yaklaşık yarım milyon yerleşimciye İsrail’de vatandaşmış muamelesi yapılmasını öngören ve 1967’den bu yana Batı Şeria’da yürürlükte olan yasa mühletinin uzatılmasına ait 7 Haziran’da yapılan oylamada birinci sefer Meclisten geçmedi
İsrail’de muhalefette yer alan sağ görüşlü partiler Yahudi yerleşimci yasasını destekliyor Buna karşın bu partiler mevcut hükumeti devirme umuduyla son oylamada yasanın müddetinin uzatılması aleyhinde oy kullandı Bu partiler son analizde başarılı olmuş üzere görünüyor
İsrail Kamu Yayın Kuruluşunun KAN dünkü haberine nazaran Yamina’dan milletvekili Uri Orbach hükumetin yerleşimci yasasının müddetinin uzatılmasında başarısız olması nedeniyle muhalefet tarafından Meclis in feshedilmesi tasarısının sunulması durumunda lehte oy kullanacağını Başbakan Bennett’e bildirdi Bennett de Meclisin feshi ile erken seçim kararını bundan sonra aldı
Ayrıca İsrail Meclisindeki Arap asıllı milletvekilleri Mazin Ganayim ile Gayda Reynavi Zuaybi de baskılara karşın yasanın uzatılması lehinde oy kullanmayacaklarını duyurdu
Meclisin bu ay sonundan evvel feshedilmesi kelam konusu yasanın otomatik olarak uzatılması ve müddetinin olmayacağı manasına geliyor
YASANIN FİLİSTİNLİLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Yasanın uzatılamaması Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimcilerin İsrail devleti nezdindeki durumunu da direkt etkiliyor
Söz konusu yasanın öbür bir yanı daha bulunuyor Yasa İsrail’e binlerce Filistinliyi hapishanelerde tutma yetkisi veriyor Yasanın uzatılamamasıyla Filistinlilerin ya hür bırakılması ya da Batı Şeria’daki hapishanelere nakledilmesi gerekiyor
Uygulamada İsrail Batı Şeria’da iki yasa uyguluyor Birincisi sırf Filistinlilere uygulanan askeri yasa ve ikincisi ise yerleşimcilerin İsrail’de sivil olarak muamele gördüğü Yahudi yerleşimcilere uygulanan yasa
YAHUDİ YERLEŞİMCİ YASASININ HİKAYESİ
İsrail maddeleri ve memleketler arası hukuk uzmanı avukat Muhammed Dahla İsrail hükumetinin 1967’de Filistin topraklarının işgalinden sonra kelamda Yahudi yerleşimci yasasını çıkardığını söyledi
AA muhabirine konuşan Dahla Yahudi yerleşimci yasasının kanun kararında olduğunu lakin geçerlilik müddetinin kısa olduğunu söz etti
İsrail’in yasanın ve kanunla gelen düzenlemelerin yürürlükte kalması için Knesset’te yasanın geçerlilik mühletini uzattığını kaydeden Dahla 5 yıllık süreksiz bir müddet için uzatılabilir bir yasa olan Yahudi yerleşimci yasasının son uzatmasının haziran sonunda sona erdiğini aktardı
Dahla şöyle devam etti
İsrail Knesset’te maddeleştirilen bu düzenlemelerle fiilen işgal altında olan Filistin topraklarındaki yasa dışı yerleşim ünitelerinde yaşayan Yahudi yerleşimcilere İsrail’de yaşıyormuş üzere bir statü vermeye çalışıyor
Uluslararası hukuka nazaran ise işgal altındaki Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim üniteleri yasa dışı kabul ediliyor
Dahla Yerleşimciler kendilerini öteki bir ülkede yaşıyormuş üzere hissetmesinler diye işlerini kolaylaştırmak için düzenlemeler yapıldı Bu düzenlemeler birebir vakitte İsrail makamlarının yerleşimcilerle ve yerleşim ünitelerindeki ömür şartlarıyla ilgilenmesini de kolaylaştırmak içindi dedi
Söz konusu düzenlemelerin işlenen cürümler İsrail içindeki polis ile işgal altındaki Filistin topraklarındaki güçler ortasındaki bağlar üzere yargı ile ilgili süreçleri de kolaylaştırdığına işaret eden Dahla şunları kaydetti
İsrail birinci günden itibaren bu Filistin topraklarının farklı bir statüye sahip olmasını değil onları himaye altında tutmayı denetimine tabi bir toprak haline getirmeyi istedi Münasebetiyle farklı olması gereken iki obje ortasındaki bilgi alışverişini kolaylaştırmak istedi Cürüm işleyen yerleşimcilerin Yeşil Sınır sonları dışında yani yerleşimlerde yahut Batı Şeria’nın rastgele bir bölgesinde yargılanabilmesinin yanı sıra İsrail sivil polisi tarafından soruşturulmaları ve Filistinlilerin yargılandığı İsrail askeri mahkemelerinde değil İsrail sivil mahkemelerinde yargılanmaları için bu yasaya muhtaçlıkları vardı
İSRAİL’İN YASANIN MÜDDETİNİN UZATILMASINA BAKIŞI
İsrail Adalet Bakanı Gideon Sa’ar Parlamentoda 2 Haziran’da gerçekleştirilen oturumda Yahudi yerleşimci yasasının Batı Şeria’da ikamet eden yarım milyondan fazla İsrailli Yahudi yerleşimcinin yasal statüsünü belirlemedeki değerini açıkladı
Sa’ar Yahuda ve Samira’daki Yahudilerin Batı Şeria’ya verdiği isim rutin kamu tertibini korumak için yasa hakkında konuşmak ve maddeyi sürdürmek çok kıymetlidir Batı Şeria yasa olmadan İsrailli suçluları için bir ormana dönüşecek ve sığınak haline gelecek Orada Batı Şeria yaşayan İsrail vatandaşları en temel haklarını kaybedecek ve anarşi içinde yaşayacaklardır sözlerini kullandı
Yasanın bir kısmının vergiler ve ikamet ile de ilgili olduğuna dikkati çeken Dahla İsrail işgal altındaki Batı Şeria topraklarında iki hukuk sistemi oluşturdu Bunlardan biri Filistinliler için geçerli ve askeri buyrukları mahkemeleri hapishaneleri kapsıyor dedi
Dahla yasanın ikinci kısmının ise Yahudi yerleşimcilere uygulandığını İsrail uygar kanunu sivil yargı ve sivil mahkemeleri kapsadığını lisana getirdi
İSRAİL’DEKİ BİNLERCE FİLİSTİNLİ TUTUKLUNUN AKIBETİ NE OLACAK
Ancak İsrail hapishanelerdeki binlerce Filistinli tutukluyla ilgili acil durum düzenlemelerinin öteki bir istikameti daha var
Knesset’e nazaran Yahudi yerleşimci yasası İsrail’deki yetkililere İsrail’de ceza ve tutuklama yetkisi tanıyor ve bölgedeki askeri yetkililer tarafından bu ceza ve uygulamalar dayatılıyor Kelam konusu yasa Batı Şeria’da ikamet edenler hakkında İsrail’in dayattığı talimatların ve cezaların uygulanması imkanını tanıyor
Dahla İsrail Adalet Bakanının Knesset’de yaptığı konuşmada yönelttiği 1 Temmuz’da ilkokul ve anaokulu öğrencileri yaz tatiline çıkacak Bugün İsrail sonları içinde bulunan cezaevlerinde kalan yaklaşık 3 bin 500 mahkumu da onlarla birlikte özgür mi bırakacak soruyu da yorumlayarak şunları kaydetti
İsrail bu düzenlemeyle Filistinlileri İsrail’de bulunan cezaevlerinde tutma hakkını kendisine vermek istedi Bu yasa olmasaydı oradaki Filistinlilerin tutuklanması İsrail açısından bile yasa dışı olurdu Bu mahkumların yeşil sınır içinde tutuklanması için bu yasaya muhtaçlık duyuyorlardı
Yerleşimci yasasının uzatılmaması durumunda İsrail hapishanelerindeki yaklaşık 3 bin 500 Filistinli tutuklunun işgal altındaki Filistin topraklarında bulunan askeri hapishanelere nakledilmesi gerektiğini kaydeden Dahla Bu hapishanelerin kâfi kapasitesinin bulunmadığını biliyoruz ve bu onların salıverilmesine yol açabilir dedi
YERLEŞİMCİ YASASININ MÜHLETİ UZATILMAZSA NE OLACAK
Söz konusu yasanın müddeti uzatılmazsa Yahudi yerleşimcilerin askeri mahkeme ve ona bağlı makamlarca kovuşturmaya tabi tutulacağını kaydeden Dahla bu durumda Yahudi yerleşimcilerin cezalarını Batı Şeria’daki askeri hapishanelerde çekeceklerini belirtti
Yasanın uzatılmaması durumunda ayrıyeten İsrail polisi ile Batı Şeria’daki askeri makamlar İsrail ortasındaki bilgi soruşturma ve söz alışverişinde yaşanacak zorluklara dikkat çeken Dahla Bir İsrail vatandaşının Batı Şeria’ya kaçması durumunda tutuklanması mümkün olmayacak ve Batı Şeria’da bir hata işlemesi durumunda İsrail polisinin onu tutuklayıp kovuşturma yapması zorlaşacak sözlerini kullandı
