Milli Eğitim Bakanı Mahmüt Özer, Konya’da Selçuklu Kongre Merkezi’nde düzenlenen ‘Eğitimden Üretime Tarım Çalıştayı’na katıldı. Burada okul yöneticileri ile öğretmenlere seslenen Bakan Özer, özel dalın meslek liselerine yönelik çalışmalar yapmadığını söyledi.
Devletin üretim ve hizmet kesiminden yavaşça çekildiğini belirten Bakan Özer, şunları söyledi: “Nasıl tüm dünyada devlet, üretim ve hizmet kesiminden tedrici bir biçimde çekilmişse; Türkiye’de de devlet, üretim ve hizmet bölümünden tedrici bir biçimde çekildi. Ancak dünyada olup da Türkiye’de olmayan bir süreç yaşandı. Mesela Kıta Avrupa’sına bakın, Uzak Doğu’ya bakın. Bu süreçte mesleksel eğitim de özel kesim tarafından devralınmaya, omuzların üzerine yüklenilmeye başlandı. Ama maalesef Türkiye’de özel kesim, meslek eğitimini üzerine almak, ona katkıda bulunmak istemedi. Burası çok kıymetli bir nokta. Kıta Avrupa’sına bakın; özel bölümün mesleksel eğitimdeki hissesi yüzde 50’lilerin üzerindedir. O kadar manalıdır ki.”
‘DEVLET OLARAK DENGEYİ TUTTURAMIYORUM’
Meslek eğitimi ile özel bölüme insan kaynağı yetiştirildiğini söz eden Bakan Özer, “Mesleki eğitimde kime insan kaynağı yetiştiriyoruz? Özel kesime, iş gücü piyasasının temsilcilerine. Lakin devlet olarak eğitimi ben yapıyorum. Bir biçimde arz-talep istikrarını kurmakta dengeyi tutturamıyorum. Öğrenci sayısını artırıyorum lakin alanda o elemana muhtaçlık yok. Fazlalık veriyorum yahut entegrasyonu sağlayamıyorum. Nitekim iş gücü piyasasını talep etmiş olduğu marifette insan kaynağını yetiştirmekte zahmet çekiyorum. İşte bunun asıl başlangıç noktası, dünyanın takip etmiş olduğu modeli Türkiye’nin takip etmemiş olması. Bunu telafi etmek için hükümetlerimiz 2012 yılında bir teşvik yasası çıkarttı” dedi.
Teşvik çalışmalarını hatırlatarak, kelamlarını sürdüren Bakan Özer, “2012 yılına kadar Türkiye’deki mesleksel eğitimdeki özel bölümün hissesi yüzde 0,79’du, yüzde 1’di. 2016’ya kadar Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) içerisinde yapılan teşvikleri daha sonra OSB dışına da yaygınlaştırdık. Ve hala özel bölümün meslek eğitimindeki hissesi yüzde 10 altında” diye konuştu.
‘KAT SAYI UYGULAMASI 3 TARAFI OLUMSUZ ETKİLEDİ’
Meslek liselerindeki kat sayı uygulamasının eğitimi olumsuz etkilediğini aktaran Bakan Özer, şöyle konuştu: “Peki ne oldu? Akademik olarak başarılı öğrenciler ya da yükseköğretime gitmek isteyen öğrenciler, meslek liselerine gitmediler. Tıpkı imam hatiplerde olduğu üzere. Bu kere ne oldu? Hiçbir yere yerleşemeyen öğrenciler, bir biçimde lisede okuyacak öğrenciler, homojen bir formda meslek liselerinde toplanmaya başladı. Kümelenmeye başladı. Bundan sonra hocalarımız derslerden randıman alamamaya başladılar. Zira akran eğitimi yapılamıyor. Akademik olarak başarısızlık. Muvaffakiyet beklentisi, daima düşmeye başladı. Muvaffakiyet beklentisi düşmeye başlayınca, eğitim ortamları çok daha dezavantajlı hale gelmeye başladı. Sonra işte yaşadığımız.”
Kat sayı uygulamasının eğitimi 3 tarafta etkilediğini belirten Bakan Özer, “Birincisi; iş gücü piyasası aradığı elemanı bulamadı. Nitelikli insan kaynağını, iş gücü piyasasıyla buluşturamadık. Bu iş gücü piyasasının ödemiş olduğu maliyettir. İkinci maliyet; Ulusal Eğitim Bakanlığı olarak yıllardan beri uğraşmış olduğumuz okullar ortası muvaffakiyet farkı. Asıl okullar ortası muvaffakiyet farkının mimarı; 1999’daki kat sayı uygulamasıdır. Kat sayı uygulamasından evvel ortadaki muvaffakiyet farkı, bu kadar büyük değildi. Kat sayı uygulamasından sonra başarılı olanlar ve olmayanlar, homojen bir formda liselerde, farklı lise çeşitlerinde kümelenince çok çok muvaffakiyet farkı ortaya çıktı” dedi.
‘KONUŞACAKLARI HİÇBİR ŞEY YOK’
Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın ortadaki farkı kapatmak için çalıştığını vurgulayan Bakan Özer, “Bugün Ulusal Eğitim Bakanlığı olarak eğitimde fırsat eşitliği ile okullar ortası muvaffakiyet farkını azaltmak, imkan farklılıklarını azaltmak için sarf etmiş olduğumuz gayretlerin, harcamış olduğumuz maliyetlerin asıl müsebbibi; 1999’daki kat sayı uygulamasının mimarlarıdır. Üçüncüsü hiç öngörülemeyen bir olayla karşılaştık. Meslek liseleri devamsızlık, terk ve disiplin olaylarının ve unsur bağımlılıklarının çok yaygın görüldüğü okul cinslerine dönüştü. Farklı bir sosyolojik sorunla karşı karşıya kaldık” diye konuştu.
Türkiye’de bir periyot uygulanan başörtüsü yasağına da değinen Bakan Özer, “Dün başörtüsü yasağıyla o kızlarımızın, bayanlarımızın yurt dışına gitmelerine vesile olanların, bayana şiddetle ilgili konuşacakları hiçbir şey yoktur. Bugün sıklıkla lisana getirdikleri beyin göçü ile ilgili de konuşacakları hiçbir şey yoktur. Zira bugün beyin göçüyle ilgili konuşanlar, o gün bayanlarımız yurt dışına gittiği vakit beyin göçü hakkında konuşmadılar. Bu toplumda kelam söyleme haklarını yitirdiler” tabirlerini kullandı.
‘MUHAFAZAKAR AİLELER SUÇLANDI DEĞİL Mİ?’
Muhafazakar ailelere yönelik tenkitleri hatırlatan Bakan Özer, şunları kaydetti: “Bu ülkede ‘Muhafazakar aileler, kız çocuklarını okullara göndermiyor’ diye daima suçlandılar değil mi? Ama onu diyenler okul yapmadılar. Tüm Türkiye’yi kucaklayacak formda derslik sayılarını arttırmadılar. 2000’li yıllarda 300 bin dersliği olan bir eğitim sistemi vardı; bugün bu sayı 855 bine çıktı. Demek ki; kâfi arzuyu edebiliyorsak, vatandaşın ayağına hizmeti götürebiliyorsak, vatandaşın eğitimle ilgili hiçbir sorunu yok. Hiçbir sorunu yok.”
Bakan Özer, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında tüm okullarda kağıt havlu kullanılacağını tabir etti. Yeniden tüm okullarda ekmek üretimi için çalışmalar yapılacağını aktaran Bakan Özer, “Şu anda günlük 250 bin ekmek üretim kapasitesine ulaştık. Geçen hafta Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı’mızda, onun ekmek satış reyonlarında günlük 50 bin ekmek üretimi için protokol imzaladık” dedi. Bakan Özer, ekmek üretim fabrikalarını artırarak, günlük 1 milyon kapasiteye çıkaracaklarını da vurgulayarak, “Günlük bir milyon ekmek üretim kapasitesiyle, o liselerin çıkışlarındaki satış büfelerinde, vatandaşlarımızı düşük fiyatlı ekmekle buluşturacağız” diye konuştu.
