Birleşik Krallık’a bağlı İskoçya bölgesel hükümetinin Başbakanı Nicola Sturgeon, 19 Ekim 2023’te bağımsızlık referandumu düzenlemek istediklerini, bu planın yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye başvuracaklarını ve merkezi hükümetle de görüşmeye “hazır ve istekli” olduklarını söyledi.
Sturgeon, İskoçya Parlamentosu’nda referandum yol haritasına ait konuşmasında, ikinci bir bağımsızlık referandumunun nasıl ve neden yapılması gerektiğine dair tezlerini lisana getirdi.
İngiliz Muhafazakar Parti hükümetinin İskoçya’yı “iradeleri dışında AB’den kopardığını” söyleyen Sturgeon, Avrupa genelinde İskoçya ile karşılaştırılabilir bir dizi bağımsız ülkenin daha güçlü ekonomik ve toplumsal performans gösterdiğini belirtti.
İskoç hükümetinin şu anda hayat pahalılığı kriziyle başa çıkmak için elinden gelen her şeyi yapma gücüne sahip olmadığını savunan Sturgeon, “Bütçemizin kesilmesini durdurma gücümüz yok.” dedi.
“İskoç demokrasisinin Boris Johnson’ın tutsağı olmasına müsaade vermem”
İskoç Ulusal Partisi (SNP) başkanı Sturgeon, referandum konusunun İngiliz hükümetiyle “demokratik olarak çözülmesi” gerektiğini belirterek, merkezi hükümetle ikinci bir bağımsızlık referandumu düzenleme kaidelerini müzakere etmeye “hazır ve istekli” olduklarını söyledi.
Resmi onayı için İngiltere Başbakanı Boris Johnson’a mektup yazacağını lisana getiren Sturgeon, “Asla yapmayacağım şey ise, İskoç demokrasisinin Boris Johnson’ın yahut rastgele bir İngiliz başbakanının tutsağı olmasına müsaade vermek.” diye konuştu.
İskoç demokrasisinin “bastırılamayacağını” ve sorunun “demokratik olarak çözülmesi” gerektiğini kaydeden İskoçya Başbakanı, iki tarafın “bir ortaya gelerek referandumun yasal temelini kuşkuya yer bırakmayacak halde ortaya koyması” gerektiğini söyledi.
“19 Ekim 2023”
Sturgeon, 19 Ekim 2023’te istişare emelli referandum yapacaklarını, buna ait tasarının parlamentoya sunulduğunu ve oylamada halka “İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?” diye sorulacağını bildirdi.
Referandumun “yasal” olması gerektiğini ve bunun müzakere edilemez olduğunu kaydeden Sturgeon, merkezi hükümetin onayı olmadan yapılabilecek bir referandumun yasallığının belirlenmesi için Yüksek Mahkemeye başvurulacağını söyledi.
Sturgeon, mahkemenin, İskoç Parlamentosunun referandum düzenleme yetkisine sahip olmadığına karar vermesi durumunda, bir sonraki genel seçimin, “fiili bir referandum” olacağını aktardı.
İskoçya Başbakanı, mahkemenin lehte karar vermesi durumunda ise, bugün sunulan ilgili tasarıyı yasalaştıracaklarını bildirdi.
2014’te reddedildi
SNP, 2014’te yapılan referandumda İskoçlar yüzde 55’le bağımsızlığı reddetmiş olsalar da Brexit’in durumu değiştirdiğini ve yeni bir referanduma gereksinim olduğunu savunuyor.
Brexit referandumunda İngilizlerin bilakis yüzde 62 karşı oy kullanan İskoçlar, istemedikleri halde AB’den çıkarıldıklarını belirtiyor.
Referandum için onay gerekiyor
Yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek için İngiliz Parlamentosundan müsaade almak gerekiyor. Johnson liderliğindeki Muhafazakar Partinin çoğunluğu elinde bulundurduğu 650 üyeli parlamentodan bu türlü bir müsaadenin çıkması imkansız görülüyor.
Bu nedenle bağımsızlık yanlılarının alternatif yollar deneyebileceği bedellendiriliyor. Bu seçeneklerden birini, İngiliz Parlamentosundan müsaade alınmasını zarurî kılan yasaya karşı mahkemeye gitmek oluşturuyor.
