Alkol bağımlılığına dikkat! Her geçen gün artıyor

Ülkemizde alkol tüketimine bakıldığında alkol kullanım bozukluğu sebebiyle tedavi kurumlarına yapılan müracaatlarda görülen artış alkol içmeye başlama yaşındaki düşüş ve tüketilen alkol ölçüsündeki artış sorunun boyutunun giderek arttığını göstermektedir

Yapılan çalışmalar genetik faktörlerin ekili olduğunu ortaya koymuştur Tek yumurta ikizleri ve evlat edinilen bireyler üzerinde yapılan çalışmalarda genetik yakınlık gösterilmiştir 1 derece yakını alkol bağımlısı olan şahıslarda risk 4 kat daha fazladır Dikkat eksikliği ile hiperaktivite davranış bozukluklarından birine veya ikisine sahip olan çocukta ileride alkole bağlı bozukluk tehlikesinin fazla olduğu antisosyal kişilik vb bozuklukların da bireyi alkolle alakalı bozukluklara yatkınlaştırdığı görülmektedir

Sosyal ve kültürel faktörlerin yanı sıra ailedeki bireylerin alkol tüketme alışkanlığı da çocuğun alkol kullanma davranışına tesir etmektedir Alkol bağımlısı akrabaların fazlalığı bireyde de alkole ait sıkıntıların fazla olmasını beraberinde getirmektedir Akrabalık bağları ve bağımlılık boyutu ortasındaki alakanın araştırılması hala devam etmektedir

Kimi toplumsal alanlar da bireyin alkol tüketimini arttırıcı rol oynamaktadır Toplumsal olarak beklentinin bu tarafta olması ortamda alkol kullanımının olağan karşılanması alkol tüketimini arttırmaktadır Yakın vakitlerde alkol tüketiminin çok fazla olmasının bünyeye ziyanları konusunda eğitim kurumlarında verilen eğitimler vasıtasıyla alkol tüketiminin azaltılmasına yönelik çalışmalar da yapılmaktadır

Alkol bağımlılığı kronik ilerleyici ve hatta ölümcül bir hastalıktır Bağımlılıkların genelinde olduğu üzere aşağıdaki özelliklere sahiptir

Sıklıkla çok ölçülerde içmek

Tıbbi ruhsal ve toplumsal meseleler oluşturmasına karşın içmeye mani olamamak

İçilen alkole tolerans gelişmesi

İçilen ölçünün azaltılması ya da büsbütün kesilmesi ile mahrumluk belirtilerinin oluşması

Alkol bağımlılığı alt tipleri aşağıdaki üzere sınıflandırılmıştır

Tip A Alkol Bağımlılığı Bağımlılığın geç yaşlarda başlangıç gösterdiği, çocukluk çağına ilişkin risk faktörü sayısının az olduğu, alkolle alakalı bozukluk ve görülen psikopatolojinin az olduğu tiptir. 

Tip B Alkol Bağımlılığı  Bağımlılık şiddetinin daha yüksek olduğu, çocukluk çağı risk faktörlerinin daha çok olduğu tiptir. Alkol alakalı bozukluklar erken başladığı üzere daha fazla psikopatoloji vardır. Aile öyküsünde alkol berbata kullanımı daha sıktır, birden çok unsur kullanımına sık rastlanır, sık alkol tedavisi hikayesi ve çok sayıda gerilim faktörü kelam hususudur. 

Deliryum Tremens

Alkol çekilme belirtilerinin en ağır olarak görüldüğü durumdur Alkol kesitini takriben 24 48 saat sonra titreme istikrar ve dikkatin bozulması terleme iştahta azalma ve çarpıntı ile başlar Hasta giderek şaşkınlaşır şuuru bulanıklaşır ve duraksamadan ilgisiz bir biçimde konuşmaya başlar Bu duruma panik kızgınlık ve saldırganlık eşlik edebilir İşitsel görsel ve duysal varsanılar görür hisseder duyar ve sara nöbeti geçirebilir Acil tıbbi bakım sağlanması gereken bu durumda hasta uzun süren uykudan sonra kendine gelebileceği üzere kalp yetmezliği iltihaplanmalar şok kaza sonucu ölebilir yahut kalıcı beyin hasarı yaşayabilir

Alkolden kaynaklı bozukluklar birkaç hastalığı kapsayabilmekte ferdi olgularda psikososyal kalıtımsal hareketsel etmenler öbür faktörlerden daha değerli olabilmektedir Bu etmenlerin belirlenmesi hastalık belirtilerinin kıymetlendirilmesi ile şahsa uygun tedavi seçeneklerinin belirlenerek tedavi planı yapılır Hasta ve hasta yakınları bu mevzuda bilgilendirilir

Alkol Alkol bağımlılığının tedavisi profesyonel olarak alınacak yardımla mümkündür Bu yardımın birinci kısmı alkol kullanımının kesilerek ortaya çıkacak mahrumluk belirtileri için uygun tıbbi yardımların yapılması ve ilaç kullanılmasını kapsar İkinci kısım rehabilitasyon sürecidir Bireyin yoksunluktan kurtulmasının ardından alkol almadan yaşama adapte olabilmesi için bireye gerekli bilgi ve marifetleri kazanması amaçlanır

Arınma detoksifikasyon süreci ile başlayan tedavi yatarak olabileceği üzere ayaktan takip ile de mümkündür Tedavi kişinin toplumsal ve iş hayatını olumsuz etkilememesi için hastaneye yatmadan direkt ayaktan sürdürülebilir Lakin tedavi birçok sefer sonuca ulaştırılamamışsa hastanın hayatını tehlikeye sokacak mahrumluk halleri mevcutsa hasta içmeyi sürdürdüğü takdirde hayatını zora sokacak tıbbi haller varsa ruhsal hastalıklar mevcutsa kullandığı öteki berbat hususlar varsa hastaya dayanak olacak kimse yoksa hastanın hastaneye yatırılıp tedavi görmesi gerekmektedir

Detoksifikasyon tedavide birinci basamaktır Tedaviye ahengin sağlanması düzgünleşme motivasyonun korunması ve değişime istekliliğin sürdürülebilir kılınması için Psikoterapi gereklidir Ferdî ve küme psikoterapileri ile bu süreç desteklenir Detoksifikasyon psikoterapi ve ilaç tedavisi alkol bağımlılığı tedavisinde kıymetli yapı taşlarıdır

Ögel K Sigara Alkol ve Unsur Kullanım Bozuklukları Teşhis Tedavi ve Tedbire Yine Yayınları İstanbul 2010