Uluslararası piyasalarda ham ayçiçek yağı son iki haftada yüzde 30 düşüşle 1500 dolara kadar geriledi. Bu gelişmenin iç piyasaya indirim olarak yansıması bekleniyor. Lakin şimdilik yalnızca dolardaki düşüş yüzde 5-7 aralığında raflara yansıdı. Meğer dal temsilcilerine nazaran şu an fiyatlar en az yüzde 30 aşağı çekilmeli. Rafta 180-200 lira olan 5 litrelik ayçiçek yağının 120-140 lira bandına inmesi gerekiyor. Tıpkı formda hala rafta 35-50 lira bandında olan litrelik ayçiçek yağının fiyatının da 30 liranı altına inmesi gerekiyor. Piyasada hala 1 litrelik yağı ‘organik’ ismi altında 93.84 liraya satan e-ticaret siteleri de bulunuyor. Bu ortada ‘yüksek fiyat’ algısını kırmak isteyen birtakım 4 litrelik teneke yağı 169.90 liradan satıyor.
FİYATLAR DÜŞÜRÜLMELİ
Akşam Gazetesi’nin haberine nazaran, Tüketiciler Birliği Genel Lideri Mahmut Şahin “Marketler eser olmadığı periyotta artırdıkları fiyatları küresel düşüşle birlikte indirmeli” dedi. Pandemi devrinde gereğince yağ olmasına karşın yapılan spekülasyonlarla marketlerin önünde kuyruklar oluşturulduğunu anlatan Şahin önümüzdeki periyot için de şimdiden tedbir alınmasını da istedi. Şahin “Yeniden bir kriz oluşmaması için hükümet spekülasyonların önüne geçecek önlemler almalı. Spekülasyon yapanlara önemli cezalar getirilmeli. Tüketiciler de uyanık olmalı. Kimse eser stoklamaya çalışmazsa kuyruklara girip 3’er 5’er yağ almazsa spekülatörler amacına ulaşamaz. Tüketici paniklememeli” dedi.
TÜKETİCİYE İADE ETMELİLER
Tüketici Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu ise ayçiçek yağı fiyatlarının son 1 yılda yüzde 300 arttığını hatırlatarak “Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle Odesa Limanı’ndan ayçiçek yağı dolu 17 gemimizin Türkiye’ye gelemeyeceği söylentisiyle piyasada 5 litrelik ayçiçek yağı bir anda 100-120 liradan 180-200 TL bandına çıkarıldı. Kıtlık ve arz eksikliği olmamasına karşın üst çekilen sayılar bir türlü aşağı indirilmedi. Şu anda üreticilerin fiyatı 120-140 bandına indirmeleri gerekiyor. Bir söylentiyle ayçiçeğini depoya çekip yüzde 80 artırım yaparak satanlar bu haksız çıkarlarını fiyat indirerek tüketiciye iade etmek durumunda.
DOLARDAKİ DÜŞÜŞ YANSIDI, YENİ MAHSULLE FİYAT DAHA DA DÜŞER
Onur Market İdare Konseyi Üyesi Erdal Tüfekçi: Son birkaç yıldır ayçiçek yağı fiyatları çok önemli oranda yükseldi. Bunda pandemide besin eserlerine olan talep artışı, dövizdeki yükseliş ve dünyadaki en kıymetli ayçiçek yağı üreticileri ortasında yer alan Rusya ve Ukrayna ortasında bir savaşın olması tesirli oldu. O devir hem Rusya hem de Ukrayna yağ ihracatını ya büsbütün durdurdu yahut azalttı. Türkiye bu periyotta resmi makamların yaptığı özel mutabakatlarla bu iki ülkeden yağ temin etmeyi başardı. Şu anda piyasada eser bulamamak üzere bir sorun yok. Fiyatlar dolardaki gerilemeyle birlikte raf fiyatları yüzde 5-11 aralığında geriledi. Ağustos ayında da yerli mahsul devreye girecek. Böylelikle şubata kadar bir sorunumuz olmaz. Daha sonra ise fiyatlar bu iki ülkeden ithal eser gelip gelmemesine bağlı olarak değişecek. Dünya ayçiçek yağı fiyatlarındaki düşüş bize tam yansımadı, zira biz aylar evvel ithalat yapmıştık. Elbette yeni mutabakatlarla daha düşük fiyata sağlanırsa piyasadaki fiyatlar daha da düşer.
İNDİRİM İÇİN NİÇİN BEKLİYORSUNUZ
İstanbul Ziraat Odası Lideri Ömer Demir de şunları söyledi: “Acilen dünyada en ufak bir fiyat artışı olduğu vakit raflara kimler bunu yansıtıyorsa ivedilikle indirimi yansıtmak zorundadırlar. Madem yükselirken fiyatları artırıyorlar. İndirim olduğunda neyi bekliyoruz? Var olan ayçiçek yağına yok dediler. Akabinde fahiş fiyattan tüketicilere sattılar. Çıktığı vakit sonraki gün raflara yansıtılıyor da düştüğü vakit neden bekletiyoruz. Ne kadar vurgun vurabiliriz diye bekliyorlar. 150 liranın altına düşmek zorunda.
