Enflasyon bir kenara birinci çeyrekte gelen büyüme sayıları iktisatta müspet gelişmelerin habercisi oldu. Kanal 7 Ankara Temsilcisi ve Yenişafak Muharriri Mehmet Acet, mevzuyla ilgili değerlendirmeleri köşe yazısında aktardı:
Geride bıraktığımız hafta, iktisatla ilgili kıymetli bir ekip dataların açıklandığı bir hafta oldu.
Bilindiği üzere hükümet, bir süredir ‘büyüme’ odaklı/hedefli bir iktisat programı uyguluyor.
2021 yılı toplamında yüzde 11’in üzerine çıkan büyüme performansıyla dünyada en süratli büyüyen ülkeler ortasında yer aldık.
2022 yılının birinci çeyrek sayıları, geçen yıl yakalanan ivmenin devam edip etmediğini göstermesi bakımından kıymet taşıyordu.
Birinci çeyrekte yakalanan yüzde 7,3’lük büyüme oranı ile dünyada 6’ıncı, Avrupa’da 3’üncü olduk.
Bir öbür sevindirici konu, büyüme kompozisyonunun da pek sağlıklı olması.
7,3’lük büyümenin yüzde 47’si dış talep yani, ihracat üzerinden geldi.
Hafta içi açıklanan sayılara nazaran, Mayıs ayında yüzde 15,22’lik artışla (19 milyar dolar) tüm vakitlerin en yeterli aylık performansı sergilendi.
Ve dün, bardağın boş tarafında olup da, iktisadın negatif istikametini temsil eden enflasyon sayıları açıklandı.
Buna nazaran aylık bazda yüzde 2,98, yıllık olarak yüzde 73,50’ye yükselmiş olan bir enflasyonla karşı karşıyayız.
Artık de bu bilgilerin, su işleri düzgün bilen bir isim tarafından yorumlanmasına sıra geldi.
Hala Meclis Plan ve Bütçe Komitesi Başkanlığı misyonunu yürüten AK Parti Bingöl milletvekili Cevdet Yılmaz, geçmişte AK Parti hükümetlerinde bakanlıklar yapan, ondan da evvel iktisat programları hazırlanırken ‘mutfakta’ değerli vazifeler üstlenen deneyimli bir isim.
Kendisi tıpkı vakitte iktisada dair bu cinsten bilgileri, objektif, serinkanlı ve gerçekçi bir formda konuşabileceğiniz bir isim.
Cevdet Yılmaz’la yaptığım telefon görüşmesinde kendisine evvel büyüme sayılarını sordum.
Yılmaz, “Çift haneli büyümenin üstüne büyümek daha manalı bir başarı” dedikten sonra, ileriye dönük olarak biraz ihtiyatlı bir lisan kullanıp şu eklemeleri yaptı:
“Bir evvelki çeyreğe nazaran büyüme sayıları âlâ geldi. Büyüme ve istihdam tarafı sahiden yeterli gidiyor Türkiye’de.
Tabi, bundan sonraki çeyrekleri izlemek lazım. Dünyadaki büyüme iddialarının aşağı hakikat revize edildiği bir devir yaşıyoruz. Bu bir ölçü bizi de etkileyebilir. Önümüzdeki süreçlerde birebir süratlerde gidemeyebiliriz. Savaşlar, Rusya’ya yaptırımlar vs. büyüme tarafını olumsuz istikamette etkileyebilir.”
ENFLASYONUN ÜSTÜNDE BÜYÜME
Bu enflasyon ortamında büyüme o denli gelmiş, bu türlü gelmiş ne fark eder diye düşünenler için, değerli bir bilgiyi paylaşalım.
TÜİK öteden beri büyüme rakamlarını ‘enflasyon tesirinden arındırılmış’ haliyle açıklıyor.
Bu ne demek?
Cevdet Yılmaz’ın izahatıyla şu demek:
“Enflasyon kadar artmışsa ekonomik bir büyüklük hiç olmamış demektir. Enflasyonun üstünde bir artış varsa, gerçek bir artış var demektir. TÜİK bizim büyüme sayılarını daima enflasyondan arındırarak açıklar. Başka türlü zati manalı olmaz.”
-Peki, bu sayılar halkımız için ne manaya geliyor?
-İstihdam tarafı çok değerli. Büyüme demek, istihdam artışı demek. Üç milyon istihdam, üç milyon haneye dokunulduğu manasına gelir. Lakin gelir dağılımına bakmak lazım tabi. Büyümeden sonra öncelikli olarak gelir dağılımına bakmak gerekiyor. Onun sonuçları, daha gecikmeli çıkıyor. Ekmeğiniz büyümeden mevcudu paylaşmakla bir yere gidilemiyor.
Pastayı büyüteceksiniz ki onu daha adil formda tartışabilesiniz.
BU BİLGİLER SABİT VE DAR GELİRLİLERİN ENFLASYONA KARŞI KORUNMASI İÇİN EHEMMİYET TAŞIYOR
Büyüme sayısının uygun gelmesi, bütçede gelirlerin artmış olması manasına geliyor.
Bu da sabit ve dar gelirlilerin enflasyona karşı kollanması manasında kıymet taşıyor.
Malum, Temmuz ayında emekli ve çalışanların gelirlerini artırmaya dönük olarak bir grup çalışmalar yürütülüyor.
Cevdet Yılmaz’a, iktisattaki büyümenin sabit ve dar gelirlilerin enflasyona ezdirilmemesi tarafında katkısı ne olur diye sordum, şöyle bir yanıt aldım:
“Bence uygun olur. Büyüme olunca, refah hissesi sağlamak da mümkün oluyor. Büyümenin olmadığı yerde birine verdiğinizi diğerinden almak zorundasınız. Fakat büyümenin olduğu ortamda, büyümenin ek getirdiği katkıyı, toplumun daha geniş kesitleriyle paylaşma imkanınız oluyor.”
Cevdet beyefendi, iktisatta en yakıcı meselemiz olan enflasyonla ilgili olaraksa ihtiyatlı bir lisan kullanıyor.
Yılsonu için şu anki koşullarda ilerlenmesi halinde yüzde 55-60 bandında bir enflasyonla karşı karşıya olabileceğimiz tarafında bir iddiada bulunuyor.
“Şu anki şartlar” ifadesinin tekrar altını çizelim.
Örneğin inşallah olmaz lakin kurda yeni bir atak karşımıza çıkarsa, bunun enflasyonu artırıcı istikamette bir tesir üretmesi kaçınılmaz.
Yılmaz’ın işaret ettiği üzere döviz kurlarında yüzde 10 oranında bir artış, enflasyonda üç, dört puanlık artışa sebebiyet veriyor.
Yılmaz, yükselen güç maliyetleri ve cari açığın finansmanı sorununda ise, karamsar bir yerde durmuyor.
Türkiye’nin gerek kamu borcu, gerek toplam dış borcunun abartılacak seviyede olmadığını, borçlanma maliyetleri biraz artsa da, bunun sürdürülemez noktada olduğu manasına gelmediğini söylüyor.
