Anadolu Ajansının (AA) Cumhuriyet’in 100. yıl dönümü nedeniyle hazırladığı belge haberler kapsamındaki bu haberde, bir asırlık devirde endüstrinin geçmişi ve geleceğine ait ASO Lideri Ardıç ile röportaj yapıldı.
Kurtuluş Savaşı’nın akabinde ekonomik bağımsızlık savaşının verildiğine de işaret eden Ardıç, şu sözleri kullandı:
“Ulu Başkanımız Atatürk’ün de söylediği üzere askeri zaferler ekonomik zaferlerle taçlandırılmazsa kazanılan muvaffakiyetler daima olamaz. Ekonomik bağımsızlığın temelinde ise endüstrinin gelişmesi yatıyor. Cumhuriyet’in ilanından sonra devletin ve özel dalın kurduğu tesislerle ülkemiz endüstrileşmeye başladı.”
Ardıç, Türkiye’nin 100 yılda büyük dönüşüm yaşadığını belirterek, 1923-2023 periyodunda geçen müddette kişi başına düşen gelir ve ulusal gelirdeki artışlara dikkati çekti.
Cumhuriyet tarihinde birinci defa 1927’de sanayi sayımı datalarını hatırlatan Ardıç, “1927’de işletme sayısı 65 bin 245 ve gayri safi yurtiçi hasıla içerisinde endüstrinin hissesi yüzde 11 iken, bugün Türkiye iktisadı 1,7 milyon işletme sayısı ve hasılada yüzde 21 sanayi hissesine ulaşmış, ülkemiz dünyanın en büyük 20 iktisadı ortasına girmiştir.” diye konuştu.
ATILIM DEVRİNİN BAŞLANGICI 1. İZMİR İKTİSAT KONGRESİ
Ardıç, Türkiye’nin atılım devirlerinin başlangıcı olarak “1. İzmir İktisat Kongresi”ne işaret etti.
Kongrenin hedefinin ekonomik bağımsızlık olduğunu lisana getiren Ardıç, “Ekonomik kalkınmanın ve bağımsızlığın belkemiği olan endüstrileşme stratejisinin temelleri atılmıştır. Birinci etapta, özel girişimciliğin ön plana çıktığı 10 yıllık ‘liberal dönem’ başlamıştır.” diye konuştu.
Ardıç, 1929 yılında dünyada yaşanan ekonomik buhran sonrası 22-30 Nisan 1930 tarihlerinde “Gayemiz: Sanayi, Türkiye Devleti üzere yeni ve ileri olmalıdır” unsuruyla Ankara’da düzenlenen Birinci Sanayi Kongresi’ni hatırlatarak, “Bu kongre, Türkiye’nin sanayi yapısının gelişimi için tahlil teklifleri sunması açısından değerlidir. Bu periyotta devletin endüstrileşmede faal olduğunu görmekteyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’de endüstrinin her periyot kendi şartlarına mahsus farklı büyüme ve kalkınma modelleri içinde geliştirildiğini belirten Ardıç, ülkede rekabet gücü giderek artan sanayi eserleri üretildiğine değindi.
“TOGG ÜZERE ÖRNEKLERLE YAKALADIĞIMIZ MUVAFFAKİYET ARTACAK”
Ardıç, Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar endüstrileşmede kademeli olarak epeyce yol kat edildiğini tabir ederek, şunları kaydetti:
“Ekonomi siyasetlerinin çerçevesi, amaçları ve yerli üretime yönelik kaynak tahsisi birinci derecede belirleyicidir. Evvel tüketim mallarındaki sanayileşmemizi tamamladık. Orta mallar ve sermaye mallarında dev yatırımlar yaptık, üretimi artırdık. Ama bu kategorilerde sanayileşmemizi şimdi tamamlayamadık. Zati bu durum, ülkemizin ithalat ihtiyacının yüksek kalmasına neden olarak cari dengeyi olumsuz etkiliyor.”
Son yıllarda savunma endüstrisindeki büyük atılımları vurgulayan Ardıç, şöyle konuştu:
“Başkentimiz Ankara’nın önder olduğu bu kesimde ülkemiz büyük rekabet gücü kazandı. Kendi teknolojimizi üretir, ihraç eder hale geldik. Bugün insansız hava araçlarında, SİHA’larda yakaladığımız muvaffakiyet tüm dünyanın lisanında. Cumhurbaşkanımızın da dayanaklarıyla, birinci uçak gemimiz TCG Anadolu, Türkiye’nin arabası Togg üzere örneklerle yüksek teknolojili eserlerde yakaladığımız muvaffakiyetin artarak devam edeceğine inanıyorum. Zira sanayicilerimizin özgüveninin ne kadar yüksek olduğunu, büyük bir heyecan ve dinamizmle geleceğe umutla baktıklarını biliyorum.”
Ardıç, Türk endüstrisinin kuvvetli global kurallarda bile dayanıklılığını koruduğuna, üretimi sürdürerek kendini kanıtladığına dikkati çekti.
2001’de yaşanan ekonomik krizin akabinde bankacılık kesiminin regüle edilerek güçlendirildiğini ve kamu istikrarlarının uygunlaştırıldığını anlatan Ardıç, “Ekonomimizin bankacılık ve borç krizlerine karşı direncini artırmış, finansal şokların yıkıcı gerçek dal krizlerine dönüşebilme mümkünlüğünü azaltmıştır.” dedi.
Ardıç, 2008 global krizinde ve Kovid-19 salgını periyodunda endüstrinin gösterdiği performansı da hatırlatarak, “Hiç elbet sanayicilerimizin vizyoner, vatansever, sabırlı ve kararlı duruşlarının hissesi da büyüktür. Bu vesileyle emektar endüstrici yol arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Ülkemizin güçlü duruşuna sağladıkları katkılar çok değerlidir.” diye konuştu.
“BAŞKENT YÜKSEK KATMA BEDEL ÜRETİR HALE GELMİŞTİR”
Ardıç, başşehrin eğitimden endüstriye bilimden teknolojiye kadar her alanda yakaladığı muvaffakiyetle ülke iktisadına değerli katkılar sunan bir kent haline dönüştüğünü belirterek, şunları kaydetti:
“Başkentimiz sahip olduğu beşeri sermaye kapasitesi ve sınai üretim potansiyeliyle global sisteme eklemlenmiş, yüksek katma bedel üretir hale gelmiştir. Bilim ve teknoloji ile üretim sistemi ortasındaki etkileşimin değerini ve yenilikçiliği çok yeterli kavrayan başkentimiz imalat endüstrisinde her geçen gün artan başarılara sahne olmaktadır. 2000’li yılların başında yalnızca 2 tane olan organize sanayi bölgesi bugün 13’e ulaşmıştır. Ankara, bölgesel sanayi sıralamasında yüksek ve orta-yüksek teknoloji alanlarında en çok yatırım yapılan bölgedir. Gerek sanayi bölgeleri, gerek teknoloji geliştirme bölgeleri ve araştırma merkezleriyle gerekse sahip olduğu insan kaynağı ve girişimcilik potansiyeliyle Türkiye’nin öteki birçok vilayetine nazaran daha avantajlı durumdadır. Başkentimiz, ilerleyen yıllarda teknolojik dönüşümünü tamamlayarak, Türkiye’nin teknolojik üretim ve ihracat üssü olacaktır.”
“DÜNYANIN EN GÜÇLÜ 10 İKTİSADI ORTASINA GİREBİLECEĞİMİZ KANAATİNDEYİM”
Gelecek yüzyıla ait beklentilerini anlatan Ardıç, “ikiz dönüşüm” olarak tabir edilen, yeşil ve dijital dönüşüm sağlanabilirse süratle büyüyen ülkelerin yakaladığı trendi Türkiye’nin de yakalayabileceğine işaret eden Ardıç, kelamlarını şöyle tamamladı:
“İç piyasamız güçlü ve geniş, dış piyasalarla kontağımız sağlam ve yüksek. Türkiye Yüzyılı’nda endüstriden beklentim, teknoloji atılımını gerçekleştirmemiz, yüksek katma bedel üreten, ileri derecede endüstrileşmiş ülkeler ortasına girmemiz istikametinde. Elbette burada devletin faal bir sanayi siyaseti uygulayarak gerçek bölüme rehberlik etmesi ve desteklemesi gerekmektedir. Çağdaş yetkinlikleri üretimimize kazandırdığımızda, ikiz dönüşümü ülke genelinde sağladığımızda, dünyanın en güçlü birinci 10 iktisadı ortasına girebileceğimiz kanaatindeyim.”
