Bilkent Üniversitesi’ndeki bir küme yazılımcı tüm dünyanın referans alacağı örnek bir çalışmaya imza attı. Kripto paraların altyapını da oluşturan blok zincir ile dijital oylama sistemi geliştirmeyi başardı. Bu sayede yapılan oylamalar değiştirilemiyor ve sonuçlar anlık olarak öğrenilebiliyor.
Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri Kısmından Hekim Öğretim Üyesi Seyid Amjad Ali, bu yıl mezun olan yazılımcılar Talal Ahmed, Syed Abdullah Hasan, Mehmet Yapar ve Syed Muhammed Ali İstek Zaidi’nin lisans bitirme projesi olarak geliştirdiği ve danışmanlığını yürüttüğü “safeElect” isimli proje değerli özelliklere sahip
Yazılımı geliştirenlerden biri olan Dr. Öğr. Üyesi Seyid Amjad Ali, bahisle ilgili yaptığı açıklamada “Çalışmada blok zincirin yalnızca finans için değil, dijital oylama sistemlerinde de kullanılabileceğini gösterdik. Buradaki en büyük yarar, oy verme süreci bittikten sonra sonuçların anında öğrenilebilmesi” kelamlarıyla yazılımın kıymetinden bahsetti.
GELECEKTE SEÇİMLER BU ÇEŞİTTE BİR YAZILIMLA YAPILABİLİR
Özellikle cep telefonları ile her kişinin potansiyel olarak dijital oy verme mümkünlüğünün artması ve blok zinciri teknolojisinin gelişmesi bu çeşit yazılımların kamuoyu yoklamaları, referandum, heyet değerlendirmesi, müsabakalar ve seçimlerde bu cins yazılımların kullanılabileceğini gösteriyor.
Blok zincir teknolojisinin genelde finans dünyasında kullanıldığını hatırlatan Ali, “Çalışmada, blok zincirin yalnızca finans için değil dijital oylama sistemlerinde de kullanılabileceğini gösterdik. Teknolojiyi kullanmak için tekrar oy verme merkezlerine gidilmesi, bilgisayar üzerinden tercihin yapılması gerekecek. Buradaki en büyük yarar, oy verme süreci bittikten sonra sonuçların anında öğrenilebilmesi. Sistem, cinsiyet, yaş dağılımı üzere eğilimleri de çıkarabiliyor.” diye konuştu.
Yazılımcı Mehmet Yapar ise dünya genelinde farklı altyapılar kullanılarak elektronik oylama sistemlerinin geliştirildiğini, lakin halka açık sistemin şimdi yapılmadığını belirtti. Geliştirdikleri sisteme ait şu bilgiyi verdi:
“Mevcut, elektronik oylama sistemlerinde birincil tasa merkezi bir sunucuya bağlı olması. Blok zincir oylamada ise hiçbir şey merkezi değil. Blok zincirde merkezi bir sunucu olmadığından rastgele bir tekil kişinin bilgileri (oylama sonuçlarını) değiştirmesi mümkün olmuyor. Ayrıyeten, blok zincir üzerinde yapılan her süreç şifreli olduğu ve projede oylama esnasında ve sonrasında hiçbir şahsî bilgi kaydedilmediği için oyalamayı yapan kişinin kimliği büsbütün bâtın kalıyor. Yalnızca yaş kümesi, pozisyon ve cinsiyet üzere datalar sisteme kaydedilebiliyor ve böylelikle istatistiksel bilgiler tutulabiliyor. Blok zincir, finans dünyasında bir günde milyonlarca transferin gerçekleştirilebildiği bir teknolojidir. Bu sebeple geliştirdiğimiz sistem, en küçük ölçekli oylamadan ülke, hatta dünya çapındaki oylamalara kadar kullanılabilecek potansiyelde. Geliştirilmesi gereken birkaç adımdan sonra sistemimizin, dijital oylama gerektiren kamuoyu yoklamaları üzere mahallî seviyede kullanılabilir olduğunu söyleyebiliriz. Sistemimiz, oy verecek şahısların oy kullanma kabinlerinde karşılaşacağı ve oylarını kullanacağı bilgisayarlar için oluşturulmuş bir internet orta yüzü, oylamayı düzenleyenler için bir yönetici paneli, oyların inançlı formda korunması için blok zincir, istatistiki bilgilerin tutulması için bir data tabanı ve oylama sonuçlarını herkesin görebilmesi için tüm dünyaya açık bir taşınabilir uygulamanın bir ortaya gelmesi ile oluşuyor. Finans dünyasında son 10 yılda konuşulan blok zincir, dijital oylama sistemlerine de ilham kaynağı olmuştur.”
