Emtia piyasasına geçen hafta satış baskısı hakim oldu.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ölçülü telaffuzları ve Çin’de Kovid-19’a ait olumlu gelişmelerle evvelki haftalarda emtia piyasasında görülen yükselişler geçen hafta yerini düşüş eğilimine bıraktı. ABD’de güçlü gelen istihdam verisinin sıkılaşan para siyaseti ve yükselen enflasyona ait kaygıları körüklemesiyle hisse piyasalarında düşüşler görülürken, emtia piyasası da bu durumdan olumsuz etkilendi.
ABD’de tarım dışı istihdam, mayısta 390 bin kişi artarak piyasa beklentilerinin üzerine çıkarken, işsizlik oranı değişim göstermeyerek yüzde 3,6’da kaldı.
Analistler, son bilgilerin iş gücü piyasasının sıkı kalmaya devam ettiğini gösterdiğini, bunun Fed’in, haziran ve temmuz aylarının akabinde faiz artırımlarına orta vermeyi düşünebileceğine dair umutları bilakis çevirebileceğini belirtti.
Fed’in para siyaseti sıkılaşmasına ait kaygılarla tahvil faizleri yükselişe geçerken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi, istihdam verisi sonrası yüzde 2,9860 düzeyini gördü. Para siyaseti sıkılaşmasının ekonomik büyümeyi yavaşlatacağına dair kaygılarla emtia piyasası geçen hafta toparlanma eğilimine orta verdi.
Çin’in talebinin azalabileceğine yönelik kaygılar metal fiyatlarını etkiledi
Geçen hafta altın yüzde 0,2, gümüş yüzde 0,9 ve paladyum yüzde 4,4 kıymet kaybederken, platin yüzde 7,5 kıymet kazandı.
Analistler, dünya genelinde enflasyon ve büyüme konusunda devam eden belirsizliklere rağmen global merkez bankalarının “şahin” duruşunu sürdürmesiyle altının ons fiyatının baskılandığını belirtti.
Pahalı metallerdeki düşüş eğilimine rağmen platindeki yükselişe dikkati çeken analistler, Rusya-Ukrayna savaşındaki risklerden ötürü bilhassa araba üreticilerinin paladyumdan platine döndüğünü söz etti.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 0,2, alüminyum yüzde 2,8 ve nikel yüzde 3 azalırken, kurşun ve çinko yüzde 2,2 arttı.
Analistler, ekonomik aktiviteye ait telaşlarla Çin’in talebinin azalabileceğine yönelik kaygıların metal fiyatlarını etkilediğini aktardı.
Güç emtialarında karışık bir seyir izlendi
Güç emtialarında geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Brent petrol yüzde 4,6 kıymet kazanırken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gaz yüzde 2,2 azalış kaydetti.
Brent petrol fiyatlarındaki yükselişte, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin önderlerinin yıl sonuna kadar Rusya’dan petrol ithalatının yüzde 90’ına yasak getirecek 6’ncı yaptırım paketi konusunda muahede sağlaması tesirli oldu.
Rusya’ya yönelik ambargoyla arzda daralma yaşanması ihtimaline karşı Suudi Arabistan’ın üretimini artırabileceğine yönelik haber akışı Brent petrolde geçen hafta orta ara aşağı istikametli hareketlere neden olsa da bu durum Brent petrolün yükselişinin önüne geçemedi.
Öte yandan, İran’ın, Basra Körfezi’nde Yunanistan’a ilişkin iki petrol tankerinde yaklaşık 1,8 milyon varil petrole el koyduğuna yönelik haberler de fiyatların üst istikametli hareketini destekledi.
Fiyatlardaki hareketlilikte, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin, üretimini, Rusya’ya yönelik petrol yaptırımı nedeniyle yaşanabilecek arz kesintisini telafi edecek kadar artıramayacağına ait tasalar de tesirli oldu.
OPEC+ kümesi, daha evvel belirlendiği üzere günlük petrol üretimini her ay kademeli olarak 432 bin varil artırmak yerine, Kovid-19 önlemlerinin kaldırılması ve rafineri alımlarında beklenen yükselişe işaret ederek temmuz ve ağustosta 648 bin varillik üretim artışına gitme kararı aldı.
Doğal gaz fiyatları ise ABD’de havaların biraz yumuşaması sonucu doğal gazla çalışan klimalara olan talebin azalabileceğine yönelik beklentilerle geriledi.
Tarım emtialarında düşüş
Tarım emtialarına da geçen hafta düşüş eğilimi hakim oldu.
İhracatçılardan gelen zayıf talep ve Ukrayna’daki yabancı gemilerin Karadeniz’e inançlı çıkışı için koridorun uzadığına dair haber akışı tarım emtialarının paha kaybetmesine neden oldu.
Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğday yüzde 10,2, mısır yüzde 6,4, pirinç yüzde 3,9 ve soya fasulyesi yüzde 2 azalırken, pamuk yüzde 3,9 ve şeker yüzde 1,3 paha kaybetti.
Geçen hafta kahve yüzde 1,3 ve kakao yüzde 0,3 bedel kazandı.
Buğday fiyatları; Avustralya’da hasadın verimli olması ve ABD’de ekim için hava şartlarının âlâ gitmesi üzere faktörlerle 10 dolar düzeylerine geriledi.
Gübre maliyetlerindeki artışın Batı Afrika’da kakao yetiştiricilerini daha az üretime sevk edeceğine yönelik beklentilerle kakao fiyatları yükseldi.
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, Rusya’nın, limanlarından yapılacak tahıl yüklemelerine müsaade vereceğini açıkladığını, bunun da buğday fiyatlarında sert düşüşü beraberinde getirdiğini söyledi.
Ergezen, “Dünyanın en büyük ikinci buğday üreticisi Hindistan’da hükümet, artan iç fiyatları denetim etmek için buğday ihracatını kısmen yasaklamış durumda. Rusya-Ukrayna savaşına yönelik belirsizlik de tesirli olmaya devam ediyor.” dedi.
Pirincin haftayı düşüşle tamamladığını söz eden Ergezen, ekonomik yavaşlama telaşlarının pirinçte talep telaşlarını artırdığını aktardı. Ergezen, pirinçte bilhassa Uzak Doğu kaynaklı talep telaşlarının tesirli olduğunu söyledi.
