Ferit ZENGİN- Dolandırıcılık olaylarında başı çeken internet ve telefon dolandırıcılığı olaylarından sonra en sık rastlanan dolandırıcılık formüllerinden biri de tatil dolandırıcılığı. Yaz mevsiminin başlamasıyla daha da ağırlaşan bu dolandırıcılık prosedürü, ünlü ve önemli tatil tertibi kurumları ile otel işletmelerinin web sitelerini taklit ederek yapılıyor. Bu şirketlerin simlerini ve logolarını kopyalayıp, ucuz ve uygun tatil fırsatı içerikleriyle kısa bildiri ya da e-posta göndererek tatilcileri gaye alan şebekeleri faaliyetleri 3 ana alanda gerçekleşiyor.
Devre mülk kiralama usulü: Tatil dolandırıcılığının bir tipi olan devre mülk dolandırıcılığı son periyotlarda en sık yaşanan formüllerden biri. “Anket” ismi altında yahut telefonla aranarak “tatil çekilişi” yaptıklarını söyleyen dolandırıcılar, geçersiz anketlerle fiyatsız bir tatil kazanacaklarını söyleyerek, amaç alınan şahıstan “indirimli ücret” ismi altında para tahsilatı yapıyor.
Devre mülk satışı tekniği: Satılık devre mülk sisteminde satış ofisine çağrılan vatandaşlara kontrat imzalatılıyor ve mukavele bedeli alınıyor. Mukavele imzalanmasının akabinde vadettiği teslimleri yerine getirmeyen dolandırıcılık şebekesi, mukavele iptali isteyen mağdur insanlara ise aldığı mukavele bedelini de geri ödemiyor.
Paket çeşitle dolandırıcılık: Paket cinsle dolandırıcılık sisteminde ise birkaç günlük tatil çeşitleriyle fiyatı olduğundan az göstererek cins esnasında birçok masraf ismi altında vatandaştan para alınıyor. İnternet alışverişinin yaygınlaşmasını fırsat bilen dolandırıcılar, gösterişli web siteleri ile düzmece tatil paketlerini satarak bu maksatlarına ulaşabiliyor ya da tekrar bir paket tıp mukavelesi düzenleyerek vatandaştan diğer para tahsil etme tekniklerine gidebiliyor.
MUTLAKA SORGULAYIN
Yaz döneminin başlaması, Kurban Bayramı’nın yaklaşması nedeniyle harekete geçebileceği bedellendirilen bu şebekelere karşı vatandaşları bir defa daha uyaran Ticaret Bakanlığı yetkilileri, vatandaşın alması gereken tedbirleri şöyle açıklıyor:
* Toplumsal medya, kısa bildiri yahut e-posta üzere irtibat kanalları üzerinden gelen teklifin içeriğinde yer alan tesis fotoğraflarının, kurumsal logo ve işaretlerin doğruluğu sorgulanmalı. Bu bahisteki sorgulamalar, seyahat acentalarının ve turizm tesislerinin dokümanlı olup olmadığı ve turizm tesislerinin kaç yıldıza sahip olduğu www.kulturturizm.gov.tr ve www.tursab.org.tr adresleri üzerinden yapılabilir.
* Bilhassa uzaklıklı yolla imzalanan mukavelelerde, seyahat acentasının yahut turizm tesisinin internet sitelerinde adres, unvan ve irtibat bilgilerine yer verildiğinin ve ayrıyeten internet sitelerinin ETBİS’e (elektronik ticaret bilgi sistemi) kayıtlı olduğunun denetim edilmesi gerekiyor.
* Toplumsal medya üzerinden yapılan satış yerine seyahat acentalarının kendi internet sitesinin tercih edilmesi, ödemeler üzere konulara dikkat edilmesi gerekiyor.
* Reklam ve tanıtımı ile karşılaşılan paket çeşit ya da konaklama faaliyetinin tüketicileri aldatıcı, aldatıcı nitelikte olduğu bedellendiriliyor ise; ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları denetlemekle vazifeli Reklam Heyeti Başkanlığı’na başvurulması gerekiyor.
* Yapılacak şikâyetin Reklam Heyeti Başkanlığı’nca kıymetlendirilmesi için şikayete bahis reklamların hangi mecralarda ve hangi tarihlerde yayınlandığı bilgisinin, varsa reklam görsellerinin ve şikayet konusu konuyla ilgili ispat niteliğindeki öbür bilgi ve dokümanların yazılı olarak yahut elektronik ortamda yapılacak müracaatta iletilmesi gerekmekte.
* Şayet bu nitelikte bir satın alma yapılır ve sonrasında tüketiciler mağduriyet yaşar ise, bu noktada mağduriyetin giderilmesi için yapılacak müracaat merci uyuşmazlık fiyatına nazaran Tüketici Hakem Heyetleri yahut Tüketici Mahkemeleri olacaktır.
* Kayıpların tazmin edilmesi emeliyle bedeli 15 bin 430 liranın (2022 yılı için) altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetine, kıymeti 15 bin 430 lira ve üzeri olan uyuşmazlıklarda ise tüketici mahkemesine başvurabilmektedirler.
* Fakat Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/A hususu uyarınca dava kaidesi olarak Tüketici Mahkemelerinde dava açılmadan evvel arabulucuya başvurulması gerekmekte.
* İndirimli satışlarda geçerli olan genel kurala nazaran indirimden evvelki fiyat, indirimli satışın başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli satışa sunulan mal yahut hizmetin ölçüsünün açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilme mecburiliği var. Burada bahsi geçen indirimden evvelki fiyattan anlaşılması gereken, o mal yahut hizmete fiyat indiriminin uygulanmasından evvelki 30 gün içindeki en düşük fiyattır.
* Bu noktada tüketiciler, rastgele bir konaklama ya da paket cins tanıtımına ait olarak gördükleri indirim fiyatlarının, şayet bilgileri dahilinde ise indirimden evvelki fiyat ile kıyaslamasını yaparak, yapılan reklamın bu manada bir yanıltıcılığa sahip olup olmadığını denetim edebilirler. Örneğin, erken rezervasyon kampanyası kapsamında ileriki bir tarihte sunulacak bir konaklama hizmetine ait rezervasyon fiyatının, 10 bin liradan 5 bin liraya indirildiğinin duyurulması halinde üzerinden indirim uygulanan 10 bin liralık rezervasyon bedelinin, kampanyanın duyurulduğu tarihten evvelki 30 gün içindeki en düşük fiyat olması gerekmekte.
